All about แมวมันช์กิ้น เรื่องที่ต้องรู้ก่อนจะเลี้ยงแมวขาสั้น

แมวขาสั้นหรือแมวมันช์กิ้น (Munchkin) แมวตัวเล็กที่ดูน่ารักด้วยขาสั้น ๆ และหน้าตาที่เหมือนรวมแมวสายพันธุ์อื่นเอาไว้ในขนาดตัวแบบย่อส่วน เพราะแมวขาสั้นมีทั้งหูพับเหมือนแมวสก็อตติชโฟล ขนยาวเหมือนแมวเปอร์เซีย หรือตัวลายเหมือนอเมริกัน ช็อตแฮร์ ทำให้แมวมันช์กิ้นเป็นแมวสายพันธุ์ที่มีความหลากหลาย และดึงดูดเหล่าทาสแมวด้วยความน่ารักแบบฉบับแมวตัวเล็กจิ๋ว นอกจากหน้าตาของแมวจะหลากหลายแล้วราคาแมวขาสั้นก็เช่นกัน พบคำตอบได้ในบทความนี้ค่ะ

ประวัติศาสตร์แบบแมวแมว: กำเนิดแมวขาสั้น

แมวขาสั้นหรือแมวมันช์กิ้น (Munchkin) ที่ถูกบันทึกไว้มีประวัติค่อนข้างยาวนานตั้งแต่ปี ค.ศ.1944 ที่ประเทศอังกฤษ มีรายงานว่าพบแมวขาสั้นครั้งแรก เชื่อว่าเกิดจากการกลายพันธุ์ของยีนทำให้แมวเกิดมามีขาสั้นกว่าแมวปกติ ณ ช่วงเวลานั้น สัตวแพทย์สนใจศึกษาครอบครัวแมวขาสั้นถึง 4 รุ่น เพื่อหาที่มาที่ไปของพันธุกรรมขาสั้นนี้ แต่การศึกษาจำเป็นต้องหยุดไปในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 นอกจากนั้นยังมีรายงานว่าพบแมวขาสั้นจากแหล่งข่าวอื่นอีกทั้งในยุโรปและอเมริกา

แมวขาสั้นที่มีชื่อเสียงคือ แบล็คเบอรร์รี่ (Blackberry) แมวขาสั้นจากรัฐหลุยซ์เซียน่า (Louisiana) ในปี ค.ศ.1983 แบล็คเบอร์รี่ตั้งท้องและคลอดลูกออกมามีทั้งลูกแมวขาสั้นและลูกแมวขายาว หลังจากนั้นการศึกษาแมวขาสั้นจึงเริ่มขึ้นอย่างจริงจังอีกครั้งโดย The International Cat Association (TICA) และได้รับการรับรองสายพันธุ์ในปี ค.ศ.2003 โดย TICA

แมวมันช์กิ้น เกิดจากการกลายพันธุ์ของยีนตามธรรมชาติ (Natural mutation) เหมือนเป็นเรื่องบังเอิญที่การกลายพันธุ์นี้ทำให้แมวเกิดมามีขาสั้นและสามารถถ่ายทอดยีนที่กลายพันธุ์นี้ไปสู่ลูกได้ ซึ่งเป็นลักษณะยีนเด่น หมายความว่า มีความเป็นไปได้สูงมากที่ลูกแมวที่เกิดจากแมวขาสั้นจะออกมาขาสั้นเหมือนกัน แม้ว่าจะเกิดจากการผสมพันธุ์กับแมวขายาวก็ตาม แต่ธรรมชาติก็อาจเล็งเห็นว่าแมวขาสั้นใช้ชีวิตไม่ง่ายนัก ดังนั้นลูกแมวขาสั้นทุกตัวที่ได้รับยีนเด่นแบบ AA คือได้รับยีนเด่นมาสองตัว จะตายตั้งแต่เป็นตัวอ่อนลูกแมวในท้องแม่ ลดโอกาสส่งผ่านยีนกลายพันธุ์นี้ไปสู่ลูกแมว และแมวขาสั้นที่เราเห็นอยู่ทุกวันนี้มียีนเด่นเพียงตัวเดียวเท่านั้นคือ Aa^1,2,5

รู้หรือไม่ แมวขาสั้นชื่อ Lilieput ซึ่งสูงเพียง 5.25 นิ้ว ครองตำแหน่งแมวที่ตัวเล็กที่สุดในโลกจาก Guinness World Records ในปี ค.ศ.2013

ลักษณะพิเศษของแมวขาสั้น

แมวมันช์กิ้น มีลักษณะพิเศษที่แตกต่างจากแมวสายพันธุ์อื่น ๆ คือขาสั้น แม้ว่าหน้าตาของแมวมันช์กิ้นอาจคล้ายกันกับแมวสายพันธุ์อื่นได้ เนื่องจากการผสมข้ามสายพันธุ์นั่นเอง แมวมันช์กิ้นจึงมีทั้งขนสั้น ขนยาว หน้าแบน หูตั้ง หูพับ ขอให้เกิดมาเป็นแมวขาสั้นก็สามารถเรียกว่าแมวมันช์กิ้นได้ ดังนั้น เราอาจจะพบแมวเปอร์เซียขาสั้น แมวสก็อตติสโฟลขาสั้น หรือแม้แต่แมวสฟิงซ์ก็กลายเป็นแมวมันช์กิ้นได้เช่นกัน

การรับรองสายพันธุ์ของแมวมันช์กิ้นยังเป็นข้อถกเถียงกันอยู่ ว่าควรพิจารณาให้แมวขาสั้นนี้เพิ่มเป็นแมวสายพันธุ์ใหม่หรือให้เป็นเพียงลักษณะของแมวที่เกิดมามีขาสั้นและเป็นความผิดปกติของพันธุกรรมไม่ใช่ลักษณะสายพันธุ์ของแมว

ปัจจุบันมีสถาบันที่รับรองสายพันธุ์แมวมันช์กิ้นคือ The International Cat Association (TICA)^1,2,3 ส่วนสถาบันอื่น ๆ เช่น The Cat Fanciers Association (CFA) และ The American Cat Fanciers Association (ACFA) ยังไม่ได้รับรองสายพันธุ์^2,3 เนื่องจากมีความเห็นว่าการเพาะพันธุ์แมวขาสั้นขึ้นมา แม้ว่าจะได้แมวตัวเล็กน่ารักแต่ก็ทำให้แมวต้องเกิดมาพร้อมปัญหาสุขภาพมากมาย ซึ่งขัดต่อสวัสดิภาพสัตว์ (Animal Welfare)

ขาสั้น ๆ มีผลต่อการใช้ชีวิตของแมวมันช์กิ้นหรือไม่?

ขาสั้น ๆ ของแมวแทบไม่มีผลต่อการใช้ชีวิต แมวยังคงวิ่งได้ว่องไวเหมือนแมวสายพันธุ์อื่น ๆ อาจจะลำบากกว่าเล็กน้อยในเรื่องการไต่ขึ้นที่สูง แมวขาสั้นไม่เก่งเรื่องปีนป่ายหรือกระโดด ดังนั้นการจัดบ้านตามใจแมวที่เน้นการปีนป่ายที่สูงอาจไม่ค่อยเหมาะกับแมวขาสั้นนัก แต่อย่างไรก็ตามแมวยังคงมีพฤติกรรมและความต้องการไม่ต่างจากแมวขนาดปกติ ทาสแมวอาจต้องเพิ่มความคิดสร้างสรรค์เรื่องการ “เปลี่ยนบ้านเราเป็นบ้านแมว” ในขนาดย่อส่วนให้เหมาะกับขาสั้น ๆ ของแมว

ลักษณะนิสัยแมวขาสั้น

แมวขาสั้นมีนิสัยกระตือรือร้นและเป็นนักสำรวจ มีความคล่องแคล่ว ว่องไว แบบที่ขาสั้น ๆ ไม่เป็นอุปสรรคในการใช้ชีวิต แมวสายพันธุ์นี้เป็นมิตรต่อคน ขี้อ้อนและชอบอยู่กับเจ้าของ หากคุณมีแมวขาสั้นอยู่ใกล้ ๆ จะไม่เหงาอย่างแน่นอน

แมวมันช์กิ้นมีพลังงานสูงมากในการเล่นและต้องการออกกำลังกาย เหมือนใส่แบต 10 ก้อน ดังนั้น ก่อนจะเลี้ยงแมวอย่าลืมสำรวจไลฟ์สไตล์ของเราว่ามีเวลาให้ความสนใจกับแมวเพียงพอหรือไม่ เพราะแมวที่ไม่ได้รับความสนใจก็เกิดอาการเบื่อ กลายเป็นแมวซึมเศร้าได้เหมือนกันนะ

Tip: เราจะสังเกตยังไงว่าแมวของเรากำลังจะกลายเป็นแมวซึมเศร้า อ่าน “5 สัญญาณที่บอกว่าแมวเหมียวกำลังเบื่อ”

ชื่อเล่นของเจ้าแมวขาสั้น

ความน่ารักของเจ้าเหมียวขาสั้นทำให้เหล่าทาสเพาะพันธุ์แมวขึ้นมาอย่างหลากหลาย โดยผสมพันธุ์แมวขาสั้นกับแมวไซซ์ปกติ จากเหตุผลเรื่องยีนกลายพันธุ์ของแมว ทำให้การผสม มันช์กิ้น x มันช์กิ้น มีโอกาสที่ลูกแมวจะตายตั้งแต่ในท้องแม่ ลูกแมวมันช์กิ้นพันธุ์ผสมมีชื่อเล่นไว้เรียกเท่ ๆ ตามหน้าตาของแมวด้วยนะ⁷

• Bambino: Munchkin x Sphynx

จุดเด่น แมวมันช์กิ้นไร้ขน

• Dwelf: Munchkin x Sphynx x American Curl

จุดเด่น แมวตัวเล็กหูงอโค้งเหมือนหูเอลฟ์จากเรื่อง The Lord of The Ring และผิวเรียบเนียนแบบแมวสฟิงซ์

• Genetta: Munchkin x Bengal/Savannah’s cat

จุดเด่น แมวขาสั้นมีจุดเด่นที่ขนสั้นแน่นและลายเหมือนแมวเบงกอล

• Kinkalow: Munchkin x American Curl

จุดเด่น แมวมันช์กิ้นหูโค้งงอขนฟูแน่น

• Lambkin: Munchkin x Selkirk

จุดเด่น แมวขาสั้นขนหนานุ่มฟูเหมือนลูกแกะ

• Minskin: Munchkin x Sphynx x Burmese x Devon Rex

จุดเด่น แมวลูกผสมสี่สายพันธุ์เป็นแมวขาสั้น สีทองแดงที่มีขนบาง ๆ หยัก ๆ นอกจากนั้นยังเป็นแมว hypoallergenic เหมาะสำหรับทาสแมวที่เป็นภูมิแพ้

• Napoleon: Munchkin x Persian

จุดเด่น แมวเปอร์เซียในร่างแมวขาสั้น มีความหลากหลายไปตามหน้าตาของแมวเปอร์เซียที่นำมาผสมพันธุ์

• Skookum: Munchkin x LaPerm

จุดเด่น แมวมันช์กิ้นขนฟูเป็นคลื่นเหมือนผมดัดแบบ beach waves

ก่อนเลี้ยงแมวขาสั้น ควรรู้!!!

โรคประจำสายพันธุ์

แมวขาสั้นเกิดมาพร้อมโครงสร้างร่างกายที่ไม่เหมือนแมวธรรมดา เนื่องจากแมวมีขาสั้นและช่วงลำตัวที่ยาว ทำให้การรับน้ำหนักของขาไม่สมดุลและมีความเสี่ยงเป็นโรคข้อเสื่อม (Osteoarthritis) ได้มากกว่าแมวปกติ^4,5 

แมวขาสั้นที่เกิดจากการผสมข้ามสายพันธุ์กับกลุ่มแมวหน้าแบน (Brachycephalic cat) เช่น แมวเปอร์เซียหรือแมวเอ็กโซติก ช็อตแฮร์ ซึ่งมีหน้าสั้น ๆ แบน ๆ นั้น ส่งผลเสียต่อสุขภาพของแมวมากกว่าที่เราคิด

• ลักษณะของระบบทางเดินหายใจส่วนต้น เช่น รูจมูกที่เล็กและแคบ เพดานอ่อนที่ยาวกว่าปกติ (Soft palate elongation) ทำให้แมวมีโอกาสหายใจลำบากและเหนื่อยง่ายกว่าแมวสายพันธุ์อื่น ๆ⁴
• ท่อน้ำตาที่คดกว่าปกติ ทำให้กลุ่มแมวหน้าสั้น มีโอกาสน้ำไหล ตาแดงและตาอักเสบ⁴ กลายเป็นแมวตาแฉะตลอดเวลาได้

การดูแลเป็นพิเศษเฉพาะสายพันธุ์

แมวมันช์กิ้น มีทั้งขนสั้นและขนยาว การหวีขนเป็นสิ่งจำเป็นมากไม่ว่าแมวจะมีขนแบบไหนก็ตาม เพราะการหวีขนเป็นการเก็บขนที่หลุดร่วงออกไปก่อนที่แมวจะเลียเอง

ยกเว้น มันช์กิ้นไร้ขน (The Bambino) หรือแมวสฟิงซ์ในร่างแมวขาสั้น เกิดจากการผสมข้ามสายพันธุ์ระหว่างแมวมันช์กิ้นกับแมวสฟิงซ์⁶  

แมวควรหวีขนอย่างน้อยสัปดาห์ละ 1 ครั้งสำหรับแมวขนสั้น และอย่างน้อยสัปดาห์ละ 2 ครั้งสำหรับแมวขนยาว เนื่องจากความขาสั้น ตัวยาว ทำให้การเลียทำความสะอาดตัวเองของแมวค่อนข้างลำบากกว่าแมวทั่วไป ทาสแมวจึงจำเป็นต้องดูแลเจ้านายในจุดนี้

ถ้าหากไม่หวีขนจะเกิดอะไรขึ้น?

นอกจากขนพันกันจนยุ่งแล้วนั้น สิ่งที่เป็นปัญหามากกว่าคือแมวที่เลียทำความสะอาดตัวเองมีโอกาสกินขนเข้าไป เกิดเป็นก้อนขน (Hair ball) ที่สามารถอุดตันทางเดินอาหารได้นะ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในแมวขนยาว

ราคาแมวขาสั้น

15000 – 25000++ บาท 

ราคาแมวขาสั้นปัจจุบันค่อนข้างสูงและแตกต่างกันออกไปตามราคาของแมวพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์ เนื่องจากแมวมันช์กิ้นไม่นิยมผสมพันธุ์กับแมวมันช์กิ้นด้วยกัน เพราะโอกาสที่ลูกแมวจะรอดชีวิตน้อยกว่าจากเหตุผลเรื่องยีนกลายพันธุ์ของแมว ดังนั้นจึงผสมข้ามสายพันธุ์กับแมวอื่น ๆ เช่น เปอร์เซีย, สก็อตติซโฟล, อเมริกัน ช็อตแฮร์ หรือสฟิงซ์ เป็นต้น และไม่มีใครรับรองได้ว่าลูกแมวที่เกิดมาจะมีแมวขาสั้นอยู่กี่ตัว ทำให้ราคาค่อนข้างสูง

อ้างอิง

1.https://www.tica.org/breeds/browse-all-breeds?view=article&id=857:munchkin-breed&catid=79

2.https://www.thesprucepets.com/munchkin-cat-profile-551883

3.https://cattime.com/cat-facts/health/21311-munchkin-cat-trend-is-breeding-deformity-animal-abuse

4.https://kb.rspca.org.au/knowledge-base/what-are-the-health-and-welfare-issues-associated-with-exaggerated-physical-features-in-cats/

5.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7325026/

6.https://www.munchkincatguide.com/the-munchkin-cat-sphynx-mix-minskin-and-bambino/

7.https://excitedcats.com/munchkin-cat-breeds/