อาหาร เรื่องสำคัญที่สุดของสิ่งมีชีวิตทุกชีวิตบนโลกใบนี้ สารอาหารคือแหล่งพลังงานสำคัญที่ทำให้สิ่งมีชีวิตสามารถดำเนินกิจกรรมได้อย่างที่ใจต้องการ วันนี้เราจะมาถกกันเรื่องอาหารลูกแมวในช่วงตั้งแต่แรกเกิดจนกระทั่งหย่านม ลูกแมวในช่วงแรกของชีวิตมีเหตุการณ์ต่าง ๆ เกิดขึ้นมากมายและลูกแมวในช่วงนี้จะเจริญเติบโตเร็วมาก เผลอแปปเดียวก็กระโดดขึ้นเตียงเราได้เองแล้ว เมื่อแมวโตขึ้นทุกวันเกิดการเปลี่ยนแปลงขึ้นทุกวัน อาหารที่ต้องการจึงมีความแตกต่างกันไปด้วย
วันนี้กาโตโระจะพาผู้อ่านทุกท่านมาทำความเข้าใจความต้องการสารอาหารของลูกแมวว่าอาหารลูกแมวแรกเกิด อาหารลูกแมว 1 เดือน อาหารลูกแมว 2 เดือน เขาต้องการอะไรบ้าง เกิดการเปลี่ยนแปลงอะไรกับร่างกายของแมวน้อย และอาหารลูกแมวที่แนะนำในแต่ละช่วงคือตัวไหน มาเริ่มกันเลย
อาหารลูกแมวแรกเกิด
ใคร ๆ ก็รู้อยู่แล้วว่าอาหารลูกแมวแรกเกิดก็คือ นม นม นม เท่านั้น!! กิจกรรมของลูกแมวในช่วงนี้จะมีแค่กินกับนอน หิวก็ร้องเดินเข้าหาเต้านมแม่ กินเสร็จก็นอนให้แม่เลียเนื้อเลียตัวช่วยกระตุ้นการขับถ่าย
กรณีลูกแมวที่มีแม่คอยเลี้ยงดู
ลูกแมวที่ได้รับการเลี้ยงดูจากแม่แมวอยู่แล้วไม่น่าเป็นห่วง เพราะแหล่งอาหารหลักของลูกแมวก็คือนมจากเต้าของแม่แมว แต่อย่างไรก็ตามในฐานะทาสแมวมือโปร สิ่งที่เราสามารถทำได้ในช่วงนี้ก็คือ “การเฝ้าดูการเจริญเติบโต” ของแมวน้อย สิ่งที่ควรสังเกตมีดังนี้
1.ได้รับนมน้ำเหลืองจากแม่ภายใน 12 – 18 ชั่วโมง
แค่มั่นใจว่ามีแม่แมวเลี้ยงดูแมวน้อยเท่านี้ไม่พอค่ะ อย่างแรกเลยให้สำรวจแม่แมวดูก่อนว่าแม่แมวมีน้ำนมให้ลูกไหม แม่แมวบางตัวมีปัญหาไม่สามารถผลิตนมได้ ลูกแมวไปดูดนมแม่ก็จริง แต่แม่ไม่มีนมให้เลย อย่างงี้แมวก็ไม่โตนะ
แม่แมวจะผลิตนมน้ำเหลืองภายใน 24-72 ชั่วโมงแรกหลังจากคลอดเท่านั้น แต่ช่วงเวลาที่ลูกแมวสามารถดูดซึมนมน้ำเหลืองและนำไปใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพที่สุดคือภายในระยะ 12-18 ชั่วโมง
สำหรับกรณีที่แม่แมวไม่มีน้ำนม อ่านคำแนะนำว่าควรใช้นมชนิดไหนในหัวข้อ กรณีลูกแมวกำพร้า
2.เฝ้าดูการเจริญเติบโตของแมวน้อย
วิธีการเฝ้าดูการเจริญเติบโตของลูกแมวน้อยได้ดีที่สุดก็คือ การชั่งน้ำหนัก และต้องชั่งบ่อยแค่ไหนกันนะ บอกเลยค่ะว่าทาสแมวมือโปรนั้นควรจะชั่งน้ำหนักลูกแมวทุกวันและจดบันทึกการเจริญเติบโตของลูกแมวค่ะ
การเจริญเติบโตที่เหมาะสมของแมวแรกเกิดควรมีน้ำหนักเพิ่ม 10-15 กรัมต่อวัน หากลูกแมวเจริญเติบโตน้อยกว่า 7 กรัมต่อวันจะถือว่าน้อยเกินไปและลูกแมวต้องได้รับน้ำนมทดแทนจากแหล่งอื่นเพื่อช่วยให้มีการเจริญเติบโตที่เหมาะสม
พวกเราได้ทำตารางบันทึกการเจริญเติบโตของลูกแมวเอาไว้ให้เพื่อน ๆ สามารถนำไปใช้ได้ฟรี ๆ หรือจะนำไปดัดแปลงให้เหมาะสมกับการใช้งานของตัวเองก็ตามสะดวกเลยค่ะ
กรณีลูกแมวกำพร้า
ลูกแมวแรกเกิดจะมีโอกาสมีชีวิตรอดได้ยากมากหากไม่มีแม่แมวคอยดูแล ลูกแมวไม่สามารถหาอาหารได้เอง ระบบขับถ่ายก็ยังทำงานไม่ได้ และเมื่อไม่มีแม่แมวที่เป็นแหล่งให้ความอบอุ่นแก่ลูกแมว โอกาสรอดชีวิตก็ดูจะริบหรี่มากเลยทีเดียว
หากคุณอ่านมาถึงหัวข้อนี้ นั่นก็แปลว่าคุณอาจจะกำลังดูแลลูกแมวกำพร้าอยู่ เราอยากจะขอบคุณที่ช่วยลูกแมวตัวนั้นเอาไว้ คุณมีส่วนช่วยทำให้โลกนี้มีความน่าอยู่มากขึ้นค่ะ แต่การดูแลและเฝ้าดูลูกแมวสักตัวให้เจริญเติบโตขึ้นมา มันต้องใช้ความทุ่มเทอย่างมากเลยทีเดียว
ในบทความนี้จะเน้นเรื่อง “อาหารลูกแมว” เท่านั้นค่ะ ส่วนเรื่องการดูแลในด้านอื่น ๆ เช่น ความต้องการพื้นฐานและการพัฒนาการของลูกแมว หากมีโอกาสจะเขียนเพิ่มเติมในบทความถัด ๆ ไปนะคะ
อาหารลูกแมวแรกเกิดสำหรับทดแทนนมแม่
1.นมทดแทนเกรดพรีเมี่ยม สำหรับคุณแม่ที่ไม่กังวลเรื่องงบ
- KMR – นมผงทดแทนน้ำนมแม่จากบริษัท PetAg เหมาะสำหรับลูกแมวกำพร้า ลูกแมวแม่ไม่เลี้ยงและสัตว์ป่วยพักฟื้นหลังการผ่าตัด มีสัดส่วนของโปรตีน คาร์โบไฮเดรต และไขมันที่คล้ายคลึงน้ำนมจากแม่แมว ย่อยง่าย ทานง่าย ดูดซึมง่าย ใช้งานง่าย มีคุณภาพสูง ทำให้ KMR เป็นที่นิยมและตัวเลือกแรก ๆ ของทาสแมว
- Baby cat – นมผงทดแทนนมแม่ของ Royal Canin เริ่มให้ลูกแมวทานได้ตั้งแต่วันแรกจนถึงหย่านม (2 เดือน) ส่วนประกอบถูกคัดสรรมาอย่างดีให้มีความคล้ายคลึงนมแม่มากที่สุด ไม่ผสมแป้ง ละลายง่าย ไม่จับตัวเป็นก้อน
2.งบกลาง ๆ ไม่บานปลาย
นมผงทดแทนนมแม่ในกลุ่มนี้จะมีส่วนประกอบที่คล้ายคลึงกัน มีทั้งรูปแบบผงและน้ำนมกระป๋อง ตามฉลากจะเขียนเอาไว้ว่าให้ใช้ได้หลังจากลูกแมวอายุ 3 วันขึ้นไป นั่นหมายความว่าช่วงวันแรกจนถึงวันที่ 3 ลูกแมวควรได้รับนมน้ำเหลืองจากแม่แมวเสียก่อน แล้วจึงค่อยเสริมด้วยนมเหล่านี้ ยี่ห้อที่แนะนำได้แก่ Bearing Cat / COCOKAT / นมลูกแมว แบบน้ำนม ยี่ห้อ แอค-ซายน์ Silver Plus / นมลูกแมว แบบนมผง ยี่ห้อ แอค-ซายน์
อาหารลูกแมว 1 เดือน
ยินดีด้วยค่ะ ตอนนี้คุณได้ผ่านขั้นตอนที่ยากที่สุดมาแล้ว นั่นก็คือการฟูมฟักลูกแมวแรกเกิดที่ยังดูแลตัวเองไม่ได้ เมื่อลูกแมวมีอายุ 1 เดือน ลูกแมวจะสามารถลืมตาได้แล้ว ขับถ่ายเองได้แล้ว และเดินเหินไปมาได้คล่องแคล่วมากขึ้น ภารกิจที่สำคัญของคุณในช่วงนี้ก็คือการ “พาลูกแมวหย่านม”
ลูกแมวจะเริ่มหย่านมได้ตั้งแต่อายุ 3-4 สัปดาห์ และสิ้นสุดกระบวนการหย่านมที่อายุ 6-9 สัปดาห์
วิธีการพาลูกแมวหย่านม
เลือกอาหารเม็ดหรืออาหารเปียกที่แมวชื่นชอบนำมาผสมนมหรือน้ำ ถ้าเป็นอาหารเม็ดให้ผสมน้ำจนเม็ดพองและนุ่มลง ส่วนถ้าเป็นอาหารเปียกผสมน้ำให้อาหารมีความเหลวไม่ฝืดคอ
ความท้าทายในขั้นตอนนี้ก็คือการพาลูกแมวเปลี่ยนวิธีการกินอาหารจากการดูดนมจากเต้าหรือขวดนม ให้เปลี่ยนมาเป็นแบบเลียแทน เพราะฉะนั้นอาหารจะต้องมีความน่าทานและดึงดูดลูกแมวพอสมควรเลย
จะเลือกอาหารเม็ดอย่างไรดีนะ เราขอแบ่งเป็นกรณีตามนี้ค่ะ
1.เกรดพรีเมี่ยม แพงแค่ไหนพี่ก็จะทุ่ม
- Royal Canin Mother & Babycat – อาหารสำหรับลูกแมวหย่านมและแม่แมวให้นมลูก มีทั้งรูปแบบเม็ดและเนื้อมูส ทานง่าย มีความน่าทานสูง มีส่วนประกอบเหมาะสมตามความต้องการของลูกแมววัยกำลังโต
2.คุ้มค่าคุ้มราคา เก็บรักษาได้นาน
- Purina One Healthy Kitten Formula – แบรนด์อาหารแมวคุณภาพคับถุงอีกเจ้าหนึ่ง สูตรนี้เหมาะสำหรับใช้ฝึกฝนให้ลูกแมวหย่านมมาก ๆ มีส่วนประกอบของเนื้อไก่และข้าว มีโปรตีนสูงถึง 40% มีความน่ากิน ย่อยง่าย ดูดซึมง่าย หาซื้อได้ตามร้านขายอาหารสัตว์ทั่วไป
ทริค ช่วง 2 สัปดาห์แรกของการเริ่มปฏิบัติการหย่านม (อายุ 3-4 สัปดาห์) อาหารหลักของลูกแมวยังเป็นน้ำนมอยู่นะคะ ช่วงอายุ 5-6 สัปดาห์ แมวควรได้รับอาหารเม็ดหรือเปียกอยู่ที่ประมาณ 30% ของปริมาณอาหารทั้งหมด และค่อย ๆ เพิ่มปริมาณอาหารเม็ดไปเรื่อย ๆ พร้อมกับการลดปริมาณน้ำนมจนกระทั่งลูกแมวหย่านม
คำแนะนำ ความถี่ในการให้อาหารในช่วงนี้ให้ยึดหลัก “ให้น้อย ๆ แต่บ่อยครั้ง” ควรแบ่งอาหารเป็นมื้อย่อย ๆ อย่างน้อย 3 มื้อต่อวัน
อาหารลูกแมว 2 เดือน
เย้!! หากคุณผ่านมาจนถึงขั้นตอนนี้ ลูกแมวน้อยที่ขนาดตัวเท่าฝ่ามือในตอนนั้น ณ ตอนนี้คงร้องเจี๊ยวจ๊าวและซุกซนเป็นลิงแล้วใช่ไหมคะ หวังว่าคุณจะสามารถหย่านมลูกแมวได้สำเร็จแล้วนะคะ ทีนี้การเลือกอาหารแมวก็ไม่ยากแล้วค่ะ
ทริคในการเลือกอาหารแมวในช่วงอายุนี้คือ “เลือกอาหารสำหรับแมวหย่านมที่ถูกใจแมว” เดี๋ยวก่อนใครว่าไม่ยาก เรื่องนี้มันยากที่สุดเลยไม่ใช่เหรอ ในหัวข้อนี้คงแล้วแต่บุญและกรรมที่พวกเราทำมาแล้วแหละค่ะว่าท่านจะเลือกกินอาหารที่พวกเราซื้อมาไหม
หลักการให้อาหารแมวน้อยในช่วงนี้คือ ให้เท่าที่แมวอยากกินได้เลยค่ะ สารอาหารหลักที่ลูกแมวต้องการคือโปรตีนเพื่อนำไปสร้างกล้ามเนื้อทั้งร่างกายรวมถึงกล้ามเนื้อหัวใจ และการเจริญของเส้นขน ลูกแมวในช่วงกำลังโตนี้จึงต้องการพลังงานเยอะมาก ลูกแมวที่สุขภาพดีจะสามารถดูดซึมสารอาหารและนำพลังงานไปใช้อย่างรวดเร็ว
อาหารที่แนะนำหลังหย่านมจนถึงก่อนทำหมัน
1.อาหารเกรดพรีเมียม
- Hill’s® Science Diet® Kitten Chicken Recipe – อาหารสำหรับลูกแมวหย่านมในไลน์นี้มีทั้งรูปแบบเม็ดและอาหารเปียก ส่วนประกอบและสูตรอาหารถูกคัดสรรมาอย่างดีเพื่อให้เหมาะสำหรับแมววัยหลังจากหย่านมแล้ว สามารถกินไปยาว ๆ ไปจนกระทั่งอายุ 1 ปี อย่างไรก็ตามหากแมวนำแมวไปทำหมันอาจจะต้องเปลี่ยนอาหารเป็นชนิดอื่น เพราะสูตรนี้มีพลังงานสูงเกินกว่าที่แมวทำหมันต้องการ
- Instinct Raw Boost Duck – อาหารแมวอายุ 2 เดือนขึ้นไป เหมาะสำหรับแมวช่างเลือก มีแหล่งโปรตีนหลักมาจากเนื้อเป็ดคุณภาพสูง ช่วยบำรุงกล้ามเนื้อและบำรุงเส้นขนให้เงางาม ใครที่ต้องการอาหารคุณภาพดี เกรดพรีเมี่ยม ตัวนี้เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่น่าสนใจค่ะ
2.อาหารราคาไม่แพงมากแต่คุณภาพคับถุง
- FRISKIES Kitten Discovery – ฟิสกี้สูตรสำหรับลูกแมวหย่านม มีส่วนประกอบของโปรตีนมาจากเนื้อไก่ ปลา นม ไข่ ผัก ธัญพืช เหมาะสำหรับลูกแมววัยกำลังเจริญเติบโต มีความน่าทานสูงและยังสามารถหาซื้อได้ง่ายมาก ๆ อีกด้วย
Tip ลูกแมวอายุ 2 เดือนพร้อมที่จะได้รับการฉีดวัคซีนเข็มแรกแล้ว อ่านเรื่องวัคซีนแมว
ส่งท้าย
การเลือกอาหารลูกแมวไม่ยากเลยใช่ไหมคะ พวกเราขอชื่นชมคุณผู้อ่านทุกคนที่ใช้ความทุ่มเทในการดูแลลูกแมวจนเขาสามารถเจริญเติบโตมาได้ขนาดนี้ แต่งานของพวกเรายังไม่จบค่ะ และมันเพิ่งจะเริ่มต้นเท่านั้นเอง ยังมีเหตุการณ์สำคัญอีกมากในชีวิตของแมวที่เราอาจจะต้องพิจารณาเปลี่ยนอาหารอีกครั้ง ไม่ว่าจะเป็น การเปลี่ยนอาหารหลังทำหมัน การเปลี่ยนอาหารเนื่องจากป่วยเป็นโรคต่าง ๆ การเปลี่ยนอาหารเนื่องจากเข้าสู่วัยชรา หากคุณผู้อ่านสนใจหัวข้อไหนเป็นพิเศษหรืออยากแชร์ประสบการณ์การเลือกอาหารลูกแมวสามารถคอมเม้นต์ที่กล่องข้อความด้านล่างนี้เลยนะคะ
อ้างอิง
Little, S. E. (2012). The cat: Clinical medicine and management. St. Louis: Elsevier Saunders.
